Stawianie czoła wyzwaniu zmian klimatu [IIRC]

„Dbałość i troska o środowisko naturalne przeciwdziała zmianom klimatycznym i pozwala ograniczyć ich negatywne skutki. To zadanie dla państwa, samorządów i gospodarstw domowych każdego z nas. Na liderach polskiej gospodarki spoczywa szczególna odpowiedzialność za wspieranie strategicznych celów państwa poprzez zrównoważone i przemyślane praktyki biznesowe oraz wsparcie kierunku adaptacji do zmian klimatu i odpowiedniej prewencji.”

Weronika Pelc, Dyrektor Biura Zarządu PZU i PZU Życie

Zmiany klimatyczne stanowią obecnie jedno z największych globalnych wyzwań zrównoważonego rozwoju. Jak wynika z The Global Risk Report¹, opublikowanego w styczniu 2020 roku przez Światowe Forum Ekonomiczne, wśród 10 kluczowych ryzyk na najbliższych 10 lat pod kątem wpływu oraz prawdopodobieństwa ich materializacji aż 5 związanych było z czynnikami środowiskowymi. Jeszcze w 2012 roku ich lista zawierała tylko jedno ryzyko środowiskowe.

Grupa PZU dostrzega, że zmiany klimatyczne oraz związane z nimi ryzyka będą wymagały uwzględnienia w sposobie zarządzania, ponieważ ich wpływ na osiągane wyniki finansowe będzie coraz bardziej istotny. W ostatnich latach na świecie nastąpił wzrost liczby ekstremalnych zjawisk pogodowych, wraz ze wzrostem kosztów nimi wywołanych.

Grupa PZU, jako jedna z największych instytucji finansowych w Polsce, a także w Europie Środkowo-Wschodniej, ma świadomość skali swojego oddziaływania na gospodarkę i środowisko, zarówno bezpośredniego, jak i pośredniego, tj. poprzez oferowane usługi ubezpieczeniowe oraz działalność bankową i inwestycyjną.

Odpowiadając na zmieniające się wytyczne w zakresie raportowania oraz rosnące wymagania i oczekiwania interesariuszy, inwestorów oraz analityków w zakresie przejrzystej polityki informacyjnej dotyczącej przygotowania do zmian klimatycznych, publikujemy w niniejszym raporcie informacje dotyczące zarówno bezpośredniego, jak i pośredniego wpływu na środowisko. Zgodnie z wytycznymi UE dotyczącymi sprawozdawczości niefinansowej Suplement dotyczący zgłaszania informacji związanych z klimatem (2019/C 209/01), informacje ujawniane w niniejszym sprawozdaniu spełniają zasadę tzw. podwójnej istotności, tj. zawierają informacje w zakresie wpływu klimatu na działalność Grupy PZU oraz wpływu Grupy na klimat.

Warto odkreślić, że w codziennej działalności Grupa PZU podejmuje wiele inicjatyw zmierzających do świadomego zarządzania wpływem na środowisko, których celem jest ograniczenie ilości emitowanych do środowiska zanieczyszczeń oraz zmniejszenie zużycia zasobów naturalnych. Najwyższym priorytetem Grupy PZU jest odpowiedź na aktualne potrzeby polskiego rynku i gospodarki w zgodzie z unijnymi oraz krajowymi regulacjami, w tym m.in. opracowywaną Polityką energetyczną Polski do 2030 roku oraz Krajowym Planem, na Rzecz Energii i Klimatu na lata 2021-2030, który został przekazany do Komisji Europejskiej w celu dalszych konsultacji. 

Konieczność podjęcia pilnych działań w zakresie ograniczania zmian klimatu została podkreślona w porozumieniu paryskim z 2015 roku², a także w agendzie ONZ z tego samego roku, która wyznaczyła cele zrównoważonego rozwoju (SDG)³. W ostatnich latach Unia Europejska podejmuje kompleksowe działania w celu promowania gospodarki niskoemisyjnej i zrównoważonego rozwoju, m.in. wprowadzając projekt Europejski Zielony Ład (European Green Deal)⁴ mający na celu osiągnięcie neutralności klimatycznej w państwach UE do 2050 roku. Dodatkowo w 2019 roku Komisja Europejska opublikowała Wytyczne dotyczące sprawozdawczości w zakresie informacji niefinansowych z wyszczególnieniem zgłaszania danych dotyczących klimatu. Rada Stabilności Finansowej powołała Grupę Zadaniową ds. Ujawniania Informacji Finansowych Związanych z Klimatem (TCFD), która również w ramach swojej działalności motywuje instytucje finansowe i przedsiębiorstwa do ujawniania informacji dotyczących ryzyka i szans związanych z klimatem.

Grupa PZU dostrzega swoją rolę w mitygowaniu śladu węglowego, ale także w efektywnym zarządzaniu nowymi kategoriami ryzyk, które wprost oddziałują na osiągane wyniki finansowe.

Swoimi działaniami stara się wyjść naprzeciw bieżącym trendom w tym zakresie, m.in. poprzez:

• realizację projektów mitygujących oraz przygotowujących do zmian klimatu NASZ BIZNES W OBLICZU ZMIAN KLIMATU;
• włączenie analizy ryzyka środowiskowego do przyjętego modelu zarządzania ryzykiem ŁAD KORPORACYJNY ORAZ ZARZĄDZANIE RYZYKIEM Z UWZGLĘDNIENIEM CZYNIKÓW ESG I KLIMATYCZNYCH;
• ujawnianie danych związanych z oddziaływaniem działalności na klimat i działaniami podjętymi w celu adaptacji do zmian klimatycznych NASZ BIZNES W OBLICZU ZMIAN KLIMATU oraz NASZE BEZPOŚREDNIE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO.

W kolejnych latach Grupa PZU planuje dalszy rozwój strategicznego podejścia, polityki i praktyk w zakresie pośredniego wpływu środowiskowego, zachowując zgodność z trendami sektorowymi, a także biorąc pod uwagę polską specyfikę gospodarczą.

Zdefiniowanie ryzyk to pierwszy etap w procesie efektywnego nimi zarządzania, któremu towarzyszą kolejne działania, w szczególności: ocena istotności, identyfikacja potencjalnych scenariuszy działania, ocena wpływu na biznes, stworzenie planów odpowiedzi.

Wytyczne Komisji Europejskiej dotyczące sprawozdawczości w zakresie informacji niefinansowych z wyszczególnieniem zgłaszania danych dotyczących klimatu, klasyfikują ryzyka związane z negatywnym wpływem klimatu na przedsiębiorstwa jako ryzyka fizyczne oraz ryzyka transformacji. Ryzyko fizyczne to ryzyko dla przedsiębiorstwa wynikające z fizycznych skutków zmiany klimatu i obejmuje ostre (n.p. burze, pożary) i długotrwałe ryzyko fizyczne (podnoszący się poziom mórz). Ryzyko transformacji (transition risk) to ryzyko związane z przejściem gospodarki na niskoemisyjną i odporną na zmianę klimatu i obejmuje ryzyko związane z polityką, prawne, technologiczne, rynkowe oraz reputacyjne.

Prawdopodobieństwo materializacji ryzyka związanego z procesem transformacji gospodarki światowej jest dużo wyższe niż prawdopodobieństwo materializacji najbardziej ekstremalnego ryzyka fizycznego związanego ze zmianą klimatu. PZU podejmuje działania mające na celu ograniczanie prawdopodobieństwa materializacji ryzyka związanego z transformacją poprzez inwestycje na rzecz gospodarki niskoemisyjnej. Z drugiej strony materializacja najbardziej ekstremalnego ryzyka fizycznego (np. w scenariuszu RCP 8.5 ICPP) stanowiłaby zagrożenie dla całego sektora ubezpieczeń. Efekty nasilających się zmian klimatycznych mogłyby wpłynąć na materializację ryzyk, ubezpieczenie od których może stać się nieprzystępne cenowo.

Wśród nowych narzędzi zgodnych z rekomendacjami TCFD oraz Wytycznymi Komisji Europejskiej jest analiza scenariuszowa. Stanowi ona analizę opartą o hipotetyczne modele zmian temperatur, umożliwiając ocenę sposobu funkcjonowania przedsiębiorstwa w zależności od zmieniającego się klimatu oraz tzw. odporności modelu biznesowego.

Źródło: Opracowanie na podstawie The Use of Scenario Analysis in Disclosure of Climate Related Risks and Opportunities Technical Suplement, TCFD, 2017

Konieczność podjęcia pilnych działań w zakresie ograniczania zmian klimatu podtrzymało zawarte w 2015 roku Porozumienie Paryskie, w ramach którego przyjęto ogólnoświatowy plan działania ograniczający globalne ocieplenie do wartości poniżej 2 st. C°.

Zmiana średniej temperatury powierzchni ziemi

* Modele klimatu, wykorzystywane w raporcie IPCC (IPCC AR5) obejmują cztery tzw. Reprezentatywne Ścieżki Koncentracji ( Representative Concentration Pathways – RCP), które poprzez wykorzystanie informacji na temat koncentracji emisji gazów cieplarnianych pozwalają zdefiniować modele klimatyczne.

Źródło: Intergovernmental Panel on Climate Change, Fifth Assessment Report (AR5), Climate Change: Action, Trends, and Implications for Business, Cambridge University Press, 2013.

¹ http://www3.weforum.org/docs/WEF_GRR18_Report.pdf.
² Paris Agreement, United Nations, 2015. W ramach porozumienia przyjęto ogólnoświatowy plan działania ograniczający globalne ocieplenie do wartości poniżej 2 stopni Celsjusza.
³ Transforming our world, The 2030 Agenda for sustainable development, A/ RES/70/1, United Nations.
⁴ U. von der Leyen, A Union that strives for more. My agenda for Europe. Political guidelines for the next European Commission 2019–2024.