Otoczenie zewnętrzne w krajach bałtyckich i na Ukrainie

Litwa

Według wstępnych szacunków wzrost PKB Litwy za czwarty kwartał 2019 roku wyniósł 3,8% w ujęciu rocznym. Motorem wzrostu litewskiej gospodarki były inwestycje i korzystny rynek pracy. Zwiększone inwestycje kilka lat temu doprowadziły do znacznego wzrostu mocy produkcyjnych, co z kolei przełożyło się na wzrost przemysłu i eksportu. 

W grudniu 2019 roku stopa bezrobocia na Litwie wyniosła 8,7%, co oznacza spadek o 0,2 p.p. w porównaniu do grudnia 2018 roku. Wyższy wskaźnik imigracji nieznacznie złagodził napięcia na rynku pracy. Większość imigrantów pracuje w sektorze transportu, natomiast wiele innych branż nadal boryka się z niedoborem pracowników. 

W 2019 roku inflacja rozwijała się na niższym poziomie, roczny wskaźnik wyniósł 2,7%. Wzrost ten w dużej mierze odzwierciedlał wyższe ceny transportu, rekreacji i kultury oraz usług komunalnych, które z nadwyżką zrównoważyły niższe ceny odzieży i obuwia. Ponadto ceny żywności i napojów bezalkoholowych nieznacznie spadły w grudniu. 

Łotwa

PKB Łotwy w trzecim kwartale 2019 roku wzrósł o 1,9% (dane roczne, odsezonowane). Popyt krajowy w coraz większym stopniu stawał się głównym motorem wzrostu PKB, jednak jego tempo znacznie spowolniło w porównaniu z poprzednim rokiem. Na pogorszenie koniunktury wpływ miała większa niepewność w zewnętrznym otoczeniu rynkowym. Inwestycje i konsumpcja prywatna spadły, co potwierdza rosnącą ostrożność zarówno inwestorów jak i ogółu społeczeństwa. 

W trzecim kwartale 2019 roku stopa bezrobocia nieznacznie spadła do poziomu 6,0%. Drugi kwartał z rzędu liczba zatrudnionych również zmniejszyła się w ujęciu rocznym, co może być odzwierciedleniem spowolnienia gospodarczego. 

W grudniu 2019 roku roczna stopa inflacji wyniosła 2,3%, co w dużej mierze było wynikiem wyższych cen żywności, napojów bezalkoholowych oraz towarów i usług związanych z mieszkaniem (ceny towarów wzrosły o 2,1%, a ceny usług o 2,6%). 

Estonia

Według danych opublikowanych przez Bank Estonii¹ PKB wzrósł o 4,2% w trzecim kwartale 2019 roku (w ujęciu rocznym), kwartał do kwartału osiągając wzrost na poziomie 1,0%. PKB w trzecim kwartale opierał się głównie na czynnikach sezonowych, tj. jednorazowy wzrost wpływów z podatku akcyzowego oraz rekordowe zbiory płodów rolnych. Szybszy wzrost w sektorze rolnictwa pozytywnie wpłynął na eksport, ponieważ wolumeny produkcji w przemyśle przetwórczym (główny sektor eksportowy) pozostały na tym samym poziomie jak w roku wcześniejszym. 

W trzecim kwartale 2019 roku bezrobocie pozostało niskie. Stopa bezrobocia osiągnęła poziom 3,9%. Średnia płaca utrzymywała się na wysokim poziomie, odnotowując wzrost o 8,2% w trzecim kwartale 2019 roku. 

Wskaźnik cen konsumpcyjnych (CPI) wzrósł o 2,3% w 2019 roku², w porównaniu z rokiem poprzednim. Inflacja w 2019 roku spowolniła, czego głównym czynnikiem były ceny energii, które szybko rosły na początku roku, a następnie zaczęły spadać od października. Inflacja w koszyku spożywczym rosła wolniej, głównie z powodu obniżenia stawki akcyzy na alkohol.

Ukraina 

Po latach napięć politycznych i gospodarczych, gospodarka ukraińska wykazywała oznaki stabilizacji w 2019 roku. W trzecim kwartale roczny PKB Ukrainy wzrósł o 4,1% w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego. W grudniu 2019 roku roczny wskaźnik inflacji wyniósł 4,1%, osiągając najniższy poziom na przestrzeni ostatnich 5 lat. Presja inflacyjna została złagodzona przez wzmocnienie hrywny, obniżenie cen energii i poszerzenie oferty na niektóre produkty żywnościowe. 

Po 11 miesiącach 2019 roku odnotowano ujemne saldo w handlu zagranicznym towarów i usług (-10,9 mld USD), które było głównie efektem nierozwiązanego dotychczas konfliktu na wschodzie Ukrainy. Utrata kontroli nad zasobami na wschodzie ograniczyła zdolność eksportu kraju (z powodu zakłóceń w produkcji górniczej i produkcji energii elektrycznej). 

¹ Estonian Economy and Monetary Policy, 4/2019, Bank of Estonia
² Dane opublikowane przez Estoński Urząd Statystyczny