Podstawowe trendy w polskiej gospodarce

Produkt Krajowy Brutto

Według wstępnego szacunku GUS, PKB w 2019 roku wzrósł realnie o 4,1%. Głównym czynnikiem wzrostu gospodarczego pozostawała konsumpcja gospodarstw domowych, która była o 3,9% większa niż w 2018 roku. Nieco niższej niż w poprzednich dwóch latach, ale ciągle relatywnie wysokiej dynamice konsumpcji sprzyjało zwiększające się zatrudnienie, spadek bezrobocia i wzrost realnych dochodów. Istotny wkład we wzrost gospodarczy wniosły również nakłady brutto na środki trwałe, które wzrosły o 6,9%. Dzięki temu, stopa inwestycji w gospodarce narodowej w 2019 roku wzrosła do 18,6% wobec 18,2% w roku poprzednim. Mimo pogorszenia koniunktury w otoczeniu polskiej gospodarki, dynamikę PKB wspierał również eksport netto, który dodał do wzrostu PKB w 2019 roku 0,8 p.p. Ujemna była natomiast kontrybucja zmiany poziomu zapasów (-0,9 p.p.). 

Dekompozycja wzrostu PKB w latach 2016-2019 

Zròdlo: GUS, szacunek wstepny PKB w IV kwartale 2019 roku z 28 lutego 2020 roku

Rynek pracy i konsumpcja

W 2019 roku nadal, z punktu widzenia pracownika, poprawiała się sytuacja na rynku pracy. Wynagrodzenia rosły w wysokim tempie, powiększało się zatrudnienie i malała stopa bezrobocia, choć wolniej niż w ubiegłym roku. 

Najszybciej dostępne dane o rynku pracy pochodzą z sektora przedsiębiorstw. Przeciętne zatrudnienie wzrosło tam w 2019 roku o 165 tys. osób, wobec wzrostu o 213 tys. osób w roku 2018. W grudniu 2019 roku przeciętne miesięczne zatrudnienie w przedsiębiorstwach było wyższe niż rok wcześniej o 2,6%. Wzrost zatrudnienia, przy zmniejszaniu się liczby osób w wieku produkcyjnym, skutkował spadkiem stopy bezrobocia. Stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła w grudniu 2019 roku 5,2% wobec 5,8% w grudniu 2018 roku. Odsezonowana stopa bezrobocia ekonomicznego (według Eurostat) na koniec 2019 roku wyniosła 3,3%, kształtując się poniżej średniej dla Unii Europejskiej (6,2% w grudniu 2019 roku) i strefy euro (7,4% w grudniu 2019 roku). 

Dynamika przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw charakteryzowała się delikatną tendencją spadkową w 2019 roku. Nominalne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w tym sektorze w 2019 roku wzrosło o 6,5% wobec wzrostu o 7,1% w 2018 roku. Nie słabło natomiast tempo wzrostu płac w całej gospodarce. Dzięki wysokiemu wzrostowi wynagrodzeń w sferze budżetowej w 2019 roku przeciętne miesięczne wynagrodzenie w polskiej gospodarce powiększyło się o 7,2% wobec 7,1% w roku 2018. Wzrost dochodów do dyspozycji – wspierany wprowadzeniem dodatkowych świadczeń socjalnych i obniżeniem podatku PIT - przyspieszył w 2019 roku względem poprzedniego roku, co potwierdzają dane z trzech kwartałów. Solidny wzrost dochodów do dyspozycji i wysoki poziom wskaźników zaufania konsumentów sprzyjały osiągnięciu stosunkowo wysokiego wzrostu konsumpcji gospodarstw domowych w 2019 roku (3,9%).   

Inflacja, polityka pieniężna i stopy procentowe

W 2019 roku ceny towarów i usług konsumpcyjnych (CPI) wzrosły średniorocznie o 2,3% wobec 1,6% w 2018 roku. W grudniu 2019 roku ceny konsumpcji były wyższe niż rok wcześniej o 3,4%, a inflacja bazowa netto (CPI bez cen żywności i energii) wyniosła 3,1% r/r. Wzrost inflacji generowany był przede wszystkim wzrostem cen usług, które w grudniu 2019 roku były o 6,1% wyższe niż przed rokiem. Przy niskiej inflacji bazowej w strefie euro przestrzeń dla podwyżek cen towarów pozostawała ograniczona – w grudniu 2019 roku ceny towarów były wyższe o 2,4% niż na koniec 2018 roku. 

W 2019 roku Rada Polityki Pieniężnej nie zmieniła stóp procentowych. Pozostały one na poziomie ustanowionym w marcu 2015 roku – referencyjna stopa procentowa wynosi 1,5%. Według RPP obecny poziom stóp procentowych ciągle sprzyja utrzymaniu polskiej gospodarki na ścieżce zrównoważonego wzrostu oraz pozwala zachować równowagę makroekonomiczną. 

Finanse publiczne

Ministerstwo Finansów w uzasadnieniu do projektu budżetu na 2020 rok szacuje, że deficyt budżetu państwa w 2019 roku wyniósł 14,4 mld zł, co jest wartością o połowę niższą od planu na poziomie 28,5 mld zł. Oznacza to, że deficyt budżetu państwa wyniósł jedynie 0,6% PKB. Zadłużenie Skarbu Państwa na koniec grudnia 2019 roku wyniosło 973,3 mld zł, co oznaczało wzrost o 19 mld zł (+2%) w porównaniu z końcem 2018 roku. Komisja Europejska prognozowała w listopadzie 2019 roku, że deficyt całego sektora instytucji rządowych i samorządowych w Polsce w 2019 roku wyniesie 1,0% PKB. Polska w 2019 roku nie miała żadnych problemów z pozyskaniem rynkowego finansowania – Ministerstwo Finansów poinformowało, że na koniec roku prefinansowano ponad 40% potrzeb pożyczkowych zaplanowanych na 2020 rok.