Udział segmentów branżowych w tworzeniu skonsolidowanego wyniku

Na potrzeby zarządzania Grupą PZU, zostały wyodrębnione następujące segmenty branżowe:

• ubezpieczenia korporacyjne (majątkowe i pozostałe osobowe) – segment ten obejmuje szeroki zakres produktów ubezpieczeń majątkowych, odpowiedzialności cywilnej i komunikacyjnych, dostosowanych do potrzeb klienta i z indywidualną wyceną ryzyka oferowanych przez PZU i TUW PZUW;
• ubezpieczenia masowe (majątkowe i pozostałe osobowe) – składają się na niego produkty ubezpieczeń majątkowych, wypadkowych, odpowiedzialności cywilnej, wypadkowych i komunikacyjnych. PZU oraz LINK4 świadczy je klientom indywidualnym oraz podmiotom z sektora małych i średnich firm;
• ubezpieczenia na życie: grupowe i indywidualnie kontynuowane – PZU Życie oferuje je grupom pracowników i innym grupom formalnym (np. związkom zawodowym). Do umowy ubezpieczenia przystępują osoby pozostające w stosunku prawnym z ubezpieczającym (np. pracodawcą, związkiem zawodowym) oraz ubezpieczenia indywidualnie kontynuowane, w których ubezpieczający nabył prawo do indywidualnej kontynuacji ubezpieczenia w fazie grupowej. Obejmuje on następujące rodzaje ubezpieczeń: ochronne, inwestycyjne (niebędące jednak kontraktami inwestycyjnymi) oraz zdrowotne;
• indywidualne ubezpieczenia na życie – PZU Życie świadczy je klientom indywidualnym. Umowa ubezpieczenia dotyczy konkretnego ubezpieczonego, który podlega indywidualnej ocenie ryzyka. Są to ubezpieczenia ochronne, inwestycyjne (niebędące kontraktami inwestycyjnymi) i zdrowotne; 
• inwestycje – obejmuje działalność lokacyjną w zakresie środków własnych Grupy PZU, rozumianych jako nadwyżka lokat nad rezerwami techniczno-ubezpieczeniowymi w PZU, LINK4 i PZU Życie, powiększoną o nadwyżkę dochodów osiągniętą ponad stopę wolną od ryzyka z inwestycji odpowiadających wartości rezerw technicznoubezpieczeniowych w produktach ubezpieczeniowych, czyli nadwyżkę dochodów z lokat ponad dochody alokowane według cen transferowych do segmentów ubezpieczeniowych. Ponadto, segment obejmuje dochody z innych wolnych środków finansowych w Grupie PZU, w tym konsolidowane fundusze inwestycyjne;
• segment działalność bankowa - szeroki zakres produktów bankowych oferowanych zarówno klientom korporacyjnym, jak i indywidualnym przez Bank Pekao i Alior Bank;
• segment ubezpieczenia emerytalne – obejmuje przychody i koszty funduszy emerytalnych PZU OFE;
• segment Kraje bałtyckie – ubezpieczenia majątkowe i pozostałe osobowe oraz na życie świadczone na terenie Litwy, Łotwy i Estonii;
• segment Ukraina – ubezpieczenia majątkowe i pozostałe osobowe oraz na życie świadczone na terenie Ukrainy;
• kontrakty inwestycyjne – składają się na nie produkty PZU Życie nietransferujące istotnego ryzyka ubezpieczeniowego i niespełniające definicji kontraktu ubezpieczeniowego. Są to niektóre produkty z gwarantowaną stopą zwrotu oraz niektóre produkty w formie ubezpieczeniowego produktu kapitałowego – unit-linked;
• pozostałe – obejmują jednostki objęte konsolidacją i niezakwalifikowane do żadnego segmentu powyżej. 

Ubezpieczenia korporacyjne 

W 2019 roku segment ubezpieczeń korporacyjnych osiągnął 327 mln zł wyniku na ubezpieczeniach, czyli o 22,0% więcej, niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Dynamika wzrostu wyniku w tym segmencie była najwyższa spośród wszystkich segmentów ubezpieczeniowych w Polsce. 

Na poziom wyniku segmentu w 2019 roku wpływ miały przede wszystkim następujące czynniki:

• wzrost składki zarobionej netto o 6,4%, przy jednoczesnym wzroście składki przypisanej brutto o 7,1% w stosunku do 2018 roku. Dynamika składki przypisanej brutto Grupy PZU była kształtowana przez:
• wyższą składkę z ubezpieczeń od ognia i innych szkód rzeczowych (+16,3% r/r) – w tym w IV kwartale 2019 roku pozyskanie z rynku umowy o wysokiej wartości jednostkowej w ramach reasekuracji czynnej,
• rozwój portfela ubezpieczeń różnych ryzyk finansowych w szczególności ubezpieczeń straty finansowej GAP oferowanej zarówno klientom indywidualnym jak i instytucjonalnym przy wsparciu firm leasingowych z Grupy PZU,
• wzrost sprzedaży w grupie ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej ogólnej (+8,3% r/r) wskutek zawarcia kilku umów o wysokiej wartości jednostkowej oraz rozwoju portfela ubezpieczeń medycznych i partnerstw strategicznych w TUW PZUW,
• niższą składkę z ubezpieczeń komunikacyjnych (-4,7% r/r) oferowanych firmom leasingowym oraz w ubezpieczeniach flot, w konsekwencji spadku średniej składki oraz niższej liczby ubezpieczeń. 
• wzrost wartości odszkodowań i świadczeń netto o 1,2% w stosunku do analogicznego okresu 2018 roku, co przy wzroście składki zarobionej netto o 6,4%, oznacza poprawę wskaźnika szkodowości o 3,4 p.p do poziomu 65,0%. Spadek łącznego wskaźnika szkodowości w segmencie był wypadkową:
• spadku wskaźnika szkodowości w grupie ubezpieczeń OC komunikacyjnych – w analogicznym okresie 2018 roku rozpoznano w wyniku doszacowania rezerwy na poczet roszczeń o zadośćuczynienie za ból spowodowany stanem wegetatywnym osoby bliskiej poszkodowanej w wypadku,
• niższej szkodowości portfela ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej ogólnej oraz ubezpieczeń szkód powodowanych żywiołami pomimo wystąpienia kilku szkód o wysokiej wartości jednostkowej w pierwszej połowie roku,
• wzrostu średniej wypłaty w ubezpieczeniach Auto Casco.
• poziom dochodów z lokat alokowanych do segmentu według cen transferowych spadł o 11,5% do poziomu 100 mln zł, co podyktowane było w szczególności osłabieniem kursu EUR względem PLN o 1,0% wobec umocnienia o 3,1% w analogicznym okresie ubiegłego roku;
• koszty akwizycji (bez prowizji reasekuracyjnych) osiągnęły poziom 519 mln zł, co oznacza wzrost o 8,8% w porównaniu do poniesionych w 2018 roku, głównie w wyniku wyższych bezpośrednich kosztów akwizycji oraz zmian w strukturze portfela i kanałów sprzedaży (wyższy udział ubezpieczeń pozakomunikacyjnych i kanału multiagencyjnego);
• koszty administracyjne pozostały na niezmienionym poziomie, co przy składce zarobionej wyższej o 6,4% oznacza poprawę wskaźnika kosztów administracyjnych o 0,3 p.p. Utrzymanie kosztów administracyjnych na niezmienionym poziomie możliwe było (pomimo wyższych kosztów osobowych wynikających z stałej presji płacowej na rynku) dzięki utrzymaniu dyscypliny kosztowej w pozostałych kategoriach kosztów. 

Wynik na ubezpieczeniach segmentu ubezpieczeń korporacyjnych (w mln zł)

Ubezpieczenia masowe

W 2019 roku segment ubezpieczeń masowych osiągnął 1 449 mln zł wyniku na ubezpieczeniach, czyli o 16,0% mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Na poziom wyniku segmentu w 2019 roku wpływ miały następujące czynniki:

• wzrost składki zarobionej netto o 0,9% r/r przy wyrównanym poziomie składki przypisanej brutto.
  W ramach sprzedaży Grupa PZU odnotowała:
• niższy przypis składki w ubezpieczeniach OC komunikacyjnych w konsekwencji spadku liczby ubezpieczeń przy wyrównanym poziomie średniej ceny, co było konsekwencją aktywnej polityki cenowej wśród konkurentów, 
• wzrost składki w ubezpieczeniach Auto Casco,
• wyższy poziom sprzedaży ubezpieczeń od ognia i innych szkód majątkowych, głównie w ubezpieczeniach mieszkań oraz małych i średnich przedsiębiorstw nieznacznie niwelowany przez spadek składki z ubezpieczeń rolnych, wynikający z wysokiej konkurencyjności rynku przekładającej się na utratę części portfela ubezpieczeń budynków gospodarczych oraz niższej średniej składki w ubezpieczeniach upraw,
• zwiększenie przypisu w ubezpieczeniach OC pozostałych (+5,8% r/r) oraz NNW i pozostałych (13,0% r/r), głównie ubezpieczeń świadczenia pomocy oraz wypadku;
• zwiększenie wartości odszkodowań i świadczeń netto w 2019 roku o 3,9%, co przy wyższej o 0,9% składce zarobionej netto, przełożyło się na pogorszenie wskaźnika szkodowości o 1,8 p.p. w relacji do 2018 roku. Zmiana ta kształtowana była głównie przez:
• wzrost szkodowości w grupie ubezpieczeń od ognia i innych szkód rzeczowych wskutek wystąpienia ponadnormatywnej liczby szkód powodowanych przez zjawiska atmosferyczne, w tym przymrozki oraz opady deszczu i gradu,
• pogorszenie wskaźnika szkodowości w ubezpieczeniach Auto Casco będące wypadkową niższej dynamiki sprzedaży i rosnącej inflacji szkodowej;
• dochody z lokat alokowane według cen transferowych do segmentu ubezpieczeń masowych wyniosły 481 mln zł co oznacza spadek rok do roku o 8,6%, głównie w wyniku osłabienia kursu EUR względem PLN o 1,0% wobec umocnienia o 3,1% w analogicznym okresie ubiegłego roku;
• koszty akwizycji (bez prowizji reasekuracyjnych) osiągnęły poziom 1 986 mln zł i wzrosły w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku o 96 mln zł (+5,1% r/r) co przy wyższej składce zarobionej netto o 0,9% oznacza wzrost wskaźnika kosztów akwizycji o 0,7 p.p. Czynnikiem determinującym zmianę poziomu kosztów akwizycji był wyższy poziom bezpośrednich kosztów akwizycji jako efekt zmiany mixu produktów i kanałów sprzedaży (rosnący udział kanału multiagencyjnego i dealerskiego przy jednocześnie niższej dynamice sprzedaży ubezpieczeń OC komunikacyjnych charakteryzujących się niższymi stawkami prowizji);
• koszty administracyjne w tym segmencie ukształtowały się na poziomie 651 mln zł, co oznacza wzrost w stosunku do ubiegłego roku o 57 mln zł, tj. 9,6% przede wszystkim jako efekt wzrostu kosztów osobowych w wyniku stałej presji płacowej na rynku oraz intensyfikacji działań projektowych. 

Wynik na ubezpieczeniach segmentu ubezpieczeń masowych (w mln zł)

Ubezpieczenia grupowe i indywidualnie kontynuowane

Zysk z działalności operacyjnej w segmencie ubezpieczeń grupowych i indywidualnie kontynuowanych w 2019 roku ukształtował się na poziomie 1 497 mln zł, nieznacznie niższym niż rok wcześniej (o 3%, lub 46 mln zł). Zysk z działalności operacyjnej z wyłączeniem efektu konwersji umów długoterminowych na kontrakty odnawialne w ubezpieczeniach grupowych typ P pogorszył się r/r o 43 mln zł (2,8%). Pozytywny wpływ na kształtowanie się wyniku miał głównie rosnący portfel rentownych umów zdrowotnych oraz niższy poziom wypłat świadczeń związanych ze zgonami oraz z tytułu urodzenia dziecka. Natomiast czynnikami działającymi na niekorzyść były rosnące koszty działalności oraz wzrost szkodowości części ryzyk w grupowym portfelu ochronnym.

Na poziom i zmiany wyniku segmentu w 2019 roku wpływ miały następujące czynniki:

• wzrost składki przypisanej brutto w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku o 75 mln zł (1,1%), który był przede wszystkim efektem:
• pozyskania kolejnych kontraktów w ubezpieczeniach zdrowotnych zawieranych w formie grupowej lub kontynuowanej (nowi klienci w ubezpieczeniach ambulatoryjnych oraz sprzedaż wariantów produktu lekowego). Na koniec grudnia 2019 roku PZU Życie posiadał w portfelu ponad 2 mln aktywnych umów tego rodzaju. Szczególnym powodzeniem cieszyła się umowa dodatkowa do ubezpieczeń kontynuowanych „PZU Uraz Ortopedyczny”. Ubezpieczony w razie urazu ortopedycznego spowodowanego nieszczęśliwym wypadkiem, np. złamania, zwichnięcia czy skręcenia otrzyma pomoc fizjoterapeuty i ortopedy. Oprócz tego będzie mógł skorzystać z zabiegów rehabilitacyjnych w prywatnych placówkach medycznych na terenie całej Polski. Ubezpieczenie spotkało się z bardzo dobrym odbiorem wśród klientów – trzech na czterech przystępujących do indywidualnej kontynuacji wybrało również tę umowę dodatkową,
• aktywnej dosprzedaży innych ubezpieczeń dodatkowych w produktach indywidualnie kontynuowanych, w tym szczególnie wraz z oferowaniem umowy podstawowej w oddziałach PZU oraz podwyższania sumy ubezpieczenia w trakcie trwania umów. Oprócz umowy dodatkowej wskazanej powyżej, w IV kwartale 2018 roku PZU Życie wprowadził dodatkowe ubezpieczenie na wypadek zawału serca albo udaru mózgu, zapewniające wsparcie finansowe w razie wystąpienia tego rodzaju zdarzeń, natomiast w III kwartale 2019 roku kolejne ubezpieczenie tym razem zabezpieczające ubezpieczającego na wypadek trwałego uszkodzenie ciała lub złamania kości zarówno w formie świadczenia pieniężnego jak i dostępu do usług medycznych. Jednocześnie przychody z produktów grupowych ochronnych pozostawały pod presją zwiększonych odejść ubezpieczonych z grup (zakładów pracy), a ograniczenie nacisku na dynamikę średniej składki pozwalało kontrolować szkodowość grupowych produktów ochronnych;
• wyższe dochody z działalności lokacyjnej (o 87 mln zł czyli o 15,0% r/r). Dochody z działalności lokacyjnej składają się z dochodów alokowanych według cen transferowych oraz z dochodów w produktach o charakterze inwestycyjnym. Dochody alokowane według cen transferowych ulegają niewielkim zmianom, a ich poziom zależy w dużym stopniu od poziomu rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w produktach o charakterze ochronnym. W 2019 roku zmiana dochodów z działalności lokacyjnej segmentu wynikała głownie z poprawy dochodów w produktach typu unit-linked, szczególnie PPE, w efekcie lepszej koniunktury na polskim rynku długu i akcji. Ten komponent dochodów z działalności lokacyjnej nie ma wpływu na wynik segmentu ponieważ jest równoważony przez wzrost rezerw techniczno-ubezpieczeniowych;
• zwiększenie odszkodowań i świadczeń ubezpieczeniowych wraz ze zmianą stanu innych rezerw techniczno-ubezpieczeniowych do o 126 mln zł, tj. 2,6% r/r do poziomu 5 057 mln zł. Zmiana była w szczególności rezultatem:
• wzrostu rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w Pracowniczych Programach Emerytalnych (PPE, produkt III filaru zabezpieczenia emerytalnego) w porównaniu ze spadkiem w roku ubiegłym, a przyczyną były wyższe w bieżącym roku wyniki z działalności inwestycyjnej przy stabilnym poziomie wpłat i wyższym wypłat klientów na i z rachunków ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych,
• rosnącej wartości świadczeń medycznych w produktach zdrowotnych w proporcji do dynamicznego wzrostu tego portfela umów,
• wyższego nominalnego poziomu wypłat świadczeń z tytułu ciężkich chorób i leczenia szpitalnego.

Powyższe efekty zostały częściowo zniesione poprzez:

• niższy niż przed rokiem wzrost rezerw matematycznych w produktach kontynuowanych jako efekt zmiany udziału „starych” i „nowych” kontynuacji zarówno wśród osób dochodzących, jak i pozostających w portfelu ubezpieczonych – w „nowych” kontynuacjach niższy jednostkowy koszt tworzenia rezerw matematycznych na przyszłe wypłaty świadczeń; dodatkowo niższy niż przed rokiem poziom ubytków w portfelu,
• niższą wartość świadczeń związanych ze zgonami, szczególnie współubezpieczonych oraz z tytułu urodzenia dziecka, co jest skorelowane z częstością tych zdarzeń w całej populacji zgodnie z danymi GUS,
• ograniczone w bieżącym roku wypłaty świadczeń w portfelu bankowych produktów ochronnych, co było związane ze zmniejszaniem się portfela z wysokimi jednostkowymi świadczeniami,
• niższe niż przed rokiem tempo konwersji polis umów wieloletnich na roczne umowy odnawialne w ubezpieczeniach grupowych typ P. W efekcie konwersji uwolnionych zostało w 2019 roku 14 mln zł rezerw, czyli o 3 mln zł mniej niż w analogicznym okresie 2018 roku;
• wyższe o 39 mln zł (11,2%) koszty akwizycji w segmencie ubezpieczeń grupowych i indywidualnie kontynuowanych. Czynnikiem determinującym dynamikę tej pozycji było rosnące wynagrodzenie dla pośredników ubezpieczeniowych, szczególnie za sprzedaż produktów ochronnych i zdrowotnych wraz z modyfikacją systemu wynagradzania w sieci agencyjnej i rozwojem poziomu sprzedaży;
• przyrost kosztów administracyjnych o 36 mln zł (6,0%) r/r, ze względu na zmiany organizacyjne w pionach sprzedażowych oraz wyższe koszty osobowe wynikające z presji płacowej na rynku. 

Wynik na ubezpieczeniach segmentu ubezpieczeń grupowych i indywidualnie kontynuowanych  (w mln zł)

Ubezpieczenia indywidualne

W 2019 Grupa PZU odnotowała rekordowy wynik operacyjny w segmencie ubezpieczeń indywidualnych. Wyniósł 271 mln zł i był wyższy w porównaniu do poprzedniego roku o 44 mln zł. Poprawa wyniku operacyjnego (o 19,4% y/y) nieznacznie tylko ustępowała dynamice wyniku osiągniętej przez wykazujący najszybszy przyrost wyniku w Polsce segment korporacyjnych ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych. Była to głównie zasługa rosnącego portfela wysokomarżowych ubezpieczeń ochronnych zarówno z kanałów własnych jak i bankowych, zmian w zakresie produktu rentowego oraz spadku kosztów akwizycji dla produktów unit-linked. Na poprawę marży segmentu wpłynęła dodatkowo zmiana struktury przychodów w kierunku wyższego udziału produktów ochronnych charakteryzujących się znacznie wyższym poziomem marży niż produkty inwestycyjne. 

Na poziom i zmiany wyniku segmentu w 2019 roku wpływ miały następujące czynniki:

• wzrost składek przypisanych brutto w stosunku do 2018 roku o 235 mln zł (17,5%) do poziomu 1 581 mln zł, który był rezultatem pozytywnych czynników jak:
• stale rosnącego poziomu składki dla produktów ochronnych zarówno o charakterze kapitałowym, jak i terminowym, oferowanych w kanałach własnych – poziom sprzedaży i indeksacji składki z umów pozostających w portfelu przekracza poziom storn,
• wzrostu portfela ubezpieczonych w produktach ochronnych w kanale bancassurance, w tym szczególnie w produktach ochronnych we współpracy z Alior Bankiem wprowadzonych w II połowie 2018 roku oraz z Bankiem Pekao na początku 2019 roku,
• wzrostu pozyskanej składki w ubezpieczeniach inwestycyjnych w kanale bancassurance zarówno w produktach oferowanych we współpracy z Pekao jak również innymi bankami;
• wyższe dochody z działalności lokacyjnej (o 489 mln zł). Dochody z działalności lokacyjnej składają się z dochodów alokowanych według cen transferowych oraz dochodów z produktów o charakterze inwestycyjnym. Wzrost dochodów nastąpił przede wszystkim ze względu na poprawę wyniku w produktach o charakterze inwestycyjnym w szczególności w efekcie lepszej koniunktury na polskim rynku akcji. Ten komponent dochodów z działalności lokacyjnej nie ma wpływu na wynik segmentu ponieważ jest równoważony przez wzrost rezerw techniczno-ubezpieczeniowych. Jednocześnie poziom przychodów segmentu z tytułu zwrotu z TFI opłaty za zarządzanie pobieranej od aktywów zgromadzonych w produktach unit-linked spadł o 6 mln zł r/r ze względu na niższy poziom tych aktywów, wynikający z wypłat netto i ujemnych wyników inwestycyjnych w ubiegłym roku. Dochody alokowane według cen transferowych ulegają niewielkim zmianom, a ich poziom zależy w dużym stopniu od poziomu rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w produktach o charakterze ochronnym;
• wyższa wartość odszkodowań i świadczeń ubezpieczeniowych wraz ze zmianą stanu innych rezerw techniczno-ubezpieczeniowych o 664 mln zł w porównaniu z 2018 rokiem. Do wzrostu przyczyniła się głównie zmiana wyniku osiągniętego na funduszach w produktach o charakterze inwestycyjnym. Z punktu widzenia wyniku operacyjnego czynnik ten nie miał istotnego znaczenia – równoważony został przez wyższe dochody z działalności lokacyjnej. W produktach oferowanych w ramach współpracy z Millennium i Pekao to dodatkowo efekt wyższych wpłat na rachunki dokonanych przez klientów. Wymienić należy również pozytywne zmiany w obszarze portfela rentowego gdzie w bieżącym okresie miało miejsce zarówno wyższe rozwiązanie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych jak i niższy poziom kosztu z tytułu wypłat świadczeń – jest to stary dożywający portfel ubezpieczeń;
• wzrost kosztów akwizycji o 10,3% do poziomu 139 mln zł. Wyższe wynagrodzenie pośredników za sprzedaż produktów ochronnych, przede wszystkim w kanale bankowym, oraz dodatkowe koszty wsparcia sprzedaży w sieci własnej zostały częściowo równoważone przez niższe prowizje za sprzedaż produktów unit-linked w kanale bancassurance;
• inflacja kosztów administracyjnych, głównie ze względu na wyższe koszty osobowe wynikające z presji płacowej na rynku. Koszty administracyjne były wyższe o 3 mln zł (4,3%) w porównaniu do 2018 roku. 

Wynik na ubezpieczeniach segmentu ubezpieczeń indywidualnych (w mln zł) 

Inwestycje 

Dochody segmentu inwestycje stanowią działalność lokacyjną w zakresie środków własnych Grupy PZU rozumianych jako nadwyżka lokat nad rezerwami techniczno-ubezpieczeniowymi w spółkach ubezpieczeniowych Grupy PZU mających siedzibę w Polsce (PZU, LINK4 i PZU Życie) powiększoną o nadwyżkę dochodów osiągniętą ponad stopę wolną od ryzyka z inwestycji odpowiadających wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych PZU, LINK4 i PZU Życie w produktach ubezpieczeniowych, czyli nadwyżkę dochodów z lokat PZU, LINK4 i PZU Życie ponad dochody alokowane według cen transferowych do segmentów ubezpieczeniowych.

Ponadto, segment inwestycje obejmuje dochody z innych wolnych środków finansowych w Grupie PZU (w tym konsolidowane fundusze inwestycyjne).

Dochody z działalności operacyjnej segmentu inwestycje (wyłącznie operacje na zewnątrz) były wyższe niż w analogicznym okresie ubiegłego roku przede wszystkim ze względu na lepszą koniunkturę na GPW. 

Segment bankowy / Działalność bankowa

Segment działalności bankowej składa się z grup kapitałowych: Bank Pekao oraz Alior Bank.

W 2019 roku w segmencie działalności bankowej zanotowano zysk z działalności operacyjnej (bez uwzględnienia amortyzacji wartości niematerialnych nabytych w transakcjach przejęcia banków) na poziomie 3 498 mln zł, co oznacza spadek o 538 mln zł w porównaniu do 2018 roku. Niższy wynik spowodowany był głównie dodatkowymi obciążeniami, m.in. wyższą r/r składką BFG na fundusz przymusowej restrukturyzacji banków, negatywnym wpływem wyroku TSUE w sprawie kredytów konsumenckich. 

W 2019 roku Bank Pekao kontrybuował do zysku z działalności operacyjnej (bez uwzględnienia amortyzacji wartości niematerialnych nabytych w transakcji przejęcia Banku Pekao) w segmencie „Działalność bankowa” na poziomie 3 003 mln zł, a Alior Bank na poziomie 495 mln zł.

Kluczowym elementem przychodów segmentu są dochody z lokat, które wzrosły 2019 roku do 9 014 mln zł r/r (wzrost o 1,7% r/r). Składnikiem dochodów z lokat są: przychody z tytułu odsetek, przychody z tytułu dywidend, wynik handlowy oraz wynik z odpisów aktualizujących. 

W 2019 roku zanotowano wzrost poziomu sprzedaży produktów kredytowych r/r zarówno w Banku Pekao jak i Alior Bank, m.in. dzięki korzystnej koniunkturze gospodarczej, jak i niskim poziomom stóp procentowych. W konsekwencji wzrostu wolumenu kredytów dla klientów, obydwa banki zanotowały wzrost wyniku z tytułu odsetek (przychody z tytułu odsetek pomniejszone o koszty odsetkowe). Na 2019 roku portfel kredytów klientowskich w obu bankach razem wzrósł o 6,9% wobec końca roku 2018.

Rentowność banków w Grupie PZU w 2019 roku mierzona wskaźnikiem marży odsetkowej netto wynosiła 2,9% dla Banku Pekao oraz 4,6% w Alior Bank. Różnica w poziomie wskaźników wynika w szczególności ze struktury portfela należności kredytowych. Bank Pekao odnotował poprawę marży odsetkowej o 4 p.b. ze względu na wyższą marżę nowej sprzedaży, natomiast Alior Bank odnotował spadek marży odsetkowej o 12 p.b. głównie ze względu na wyrok TSUE obniżający poziom wyniku odsetkowego.   

Wynik z tytułu prowizji i opłat w segmencie działalności bankowej wyniósł 3 146 mln zł i był wyższy o 1,0% r/r. Koszty administracyjne segmentu wyniosły 4 850 mln zł i składały się z kosztów Pekao w wysokości 3 375 mln zł oraz Alior Bank – 1 475 mln zł. Spadek kosztów o 2,8% r/r wynika m.in. utrzymania dyscypliny kosztowej w obu bankach oraz rozwiązania części rezerwy na odroczone składniki wynagrodzeń w Alior Bank. 

Wynik z działalności operacyjnej segmentu bankowego (w mln zl)

Ponadto, do wyniku z działalności operacyjnej kontrybuowały pozostałe przychody i koszty operacyjne, których głównym składnikiem są opłaty na BFG (611 mln zł) oraz rezerwy na zwrot opłat w związku z wyrokiem TSUE dotyczące kredytów konsumenckich w wysokości 243 mln zł w Alior Bank oraz  29 mln zł w Banku Pekao.

W rezultacie wskaźnik Koszty/Dochody ukształtował się dla obu banków na poziomie 41%. Wskaźnik ten wynosi odpowiednio 42% dla Banku Pekao oraz 39% dla Alior Bank. 

Ubezpieczenia emerytalne

W 2019 roku zysk z działalności operacyjnej segmentu ubezpieczeń emerytalnych wyniósł 101 mln zł, czyli spadł o 5,6% w porównaniu do 2018 roku. Czynniki mające wpływ na poziom i zmianę wyniku operacyjnego to:

• pozostałe przychody, które ukształtowały się na poziomie 142 mln zł, tj. spadły o 4,7% w porównaniu z poprzednim rokiem. Zmiana ta wynikała ze spadku przychodów z tytułu zwrotu środków z Funduszu Gwarancyjnego;
• koszty administracyjne, które wyniosły 43 mln zł, czyli były o 7,5% wyższe niż w poprzednim roku. Zmiana ta wynikała głównie z:
• amortyzacji prawa do zarządzania funduszami Pekao (przejęcie zarządzania OFE Pekao miało miejsce w 2018 roku);
• wzrostu kosztów osobowych w związku z włączeniem zespołu pracowników Pekao PTE;
• pozostałe pozycje, które wyniosły 4,0 mln zł, co oznacza spadek o 42,9% w porównaniu do roku ubiegłego (wpływ niższych kosztów akwizycji i obsługi oraz rozwiązania rezerwy na zwrot opłat od składek nadpłaconych przez ZUS za poprzednie lata). 

Zysk z działalności operacyjnej segmentu ubezpieczeń emerytalnych (w mln zł)

Kraje bałtyckie

Z tytułu działalności w krajach bałtyckich, Grupa PZU wygenerowała w 2019 roku rekordowy wynik na ubezpieczeniach w wysokości 185 mln zł oraz wysoką dynamikę poprawy wyniku (wynik był wyższy o 47 mln zł, czyli 34,1% względem poprzedniego roku). Wzrost wyniku był zasługą zwiększania skali biznesu, niższej szkodowości, pozytywnych efektów dźwigni operacyjnej oraz poprawy wyników z działalności lokacyjnej. 

Wynik ten ukształtowały następujące czynniki:

• przyrost składki przypisanej brutto. Wyniosła ona 1 713 mln zł wobec 1 592 w roku ubiegłym. Składka w ubezpieczeniach majątkowych i pozostałych osobowych wzrosła r/r o 114 mln zł (tj. 7,5%). Dynamika wzrostu została wygenerowana szczególnie przez ubezpieczenia majątkowe na skutek zawarcia nowych kontraktów głównie w segmencie korporacyjnym zarówno na Litwie, Łotwie jak i w Estonii oraz przez ubezpieczenia zdrowotne – wyższa sprzedaż na Łotwie i Litwie. Wzrost sprzedaży został odnotowany także w ubezpieczeniach komunikacyjnych OC i AC dzięki utrzymaniu wyższych stawek ubezpieczeniowych w pierwszej części roku. Składka w ubezpieczeniach na życie wzrosła o 7 mln zł (tj. 10,8%);
• wzrost dochodów z lokat. W 2019 roku wynik wyniósł 38 mln zł i był o 36 mln zł wyższy niż w roku poprzednim, przede wszystkim na skutek wzrostów na rynkach akcji;
• wyższa wartość odszkodowań i świadczeń netto. Osiągnęły one poziom 989 mln zł i były o 84 mln zł wyższe w stosunku do poprzedniego roku. Wskaźnik szkodowości w ubezpieczeniach majątkowych i pozostałych osobowych spadł w stosunku do ubiegłego roku o 0,8 p.p. i wyniósł 60,3%. W ubezpieczeniach na życie wartość świadczeń ukształtowała się na poziomie 68 mln zł i była o 78,9% wyższa niż w poprzednim roku;
• zwiększenie kosztów akwizycji. Wydatki segmentu na ten cel wyniosły 335 mln. Współczynnik kosztów akwizycji liczony od składki zarobionej netto spadł o 0,5 p.p. i wyniósł 20,9%;
• wzrost kosztów administracyjnych. Wyniosły one 133 mln zł i przyrosły o 6,4% w stosunku do roku minionego. Pomimo zwiększenia wartości poniesionych kosztów, wskaźnik kosztów administracyjnych obniżył się do 8,3% czyli o 0,1 p.p. w stosunku do 2018 roku. Obniżenie wskaźnika kosztów administracyjnych możliwe było dzięki utrzymaniu dyscypliny kosztowej przy rosnącej skali biznesu. 

Wynik na ubezpieczeniach segmentu kraje bałtyckie (w mln zł)

Ukraina

Segment Ukraina zakończył 2018 rok wynikiem na ubezpieczeniach na poziomie 39 mln zł, wobec 23 mln zł w 2018 roku. 

Wzrost wyniku segmentu był wypadkową następujących czynników:

• wzrost składki przypisanej brutto. Wyniosła ona 335 mln zł i przyrosła w stosunku do roku poprzedniego o 78 mln zł (tj. 30,4%). Zwiększenie składki w ubezpieczeniach majątkowych i pozostałych osobowych (26,7% r/r) miało miejsce przede wszystkim w ubezpieczeniach wypadkowych i turystycznych w efekcie wzrostu sprzedaży ubezpieczenia obowiązkowego w przypadku wiz dla wyjeżdżających do Polski. Składka w ubezpieczeniach na życie wzrosła o 24 mln zł (tj. 43,6%);
• wyższy dochód z działalności inwestycyjnej. Segment wygenerował z tego tytułu 33 mln zł, czyli o 14 mln zł więcej niż w 2018 roku; 
• przyrost odszkodowań i świadczeń netto. Wyniosły one 81 mln zł i były wyższe o 37,3% niż w roku ubiegłym. W ubezpieczeniach na życie wartość świadczeń wypłaconych w porównaniu do roku poprzedniego wzrosła o 8 mln zł (tj. 42,1%). Wskaźnik szkodowości liczony od składki zarobionej netto w ubezpieczeniach majątkowych i pozostałych osobowych wyniósł 38,0% co oznacza spadek o 2,4 p.p. względem poprzedniego roku;
• wzrost kosztów akwizycji. Ukształtowały się one na poziomie 118 mln zł wobec 82 mln zł w poprzednim roku. Z uwagi na wyższe obciążenia prowizyjne wydatki na ten cel wzrosły w ubezpieczeniach na życie o 14 mln zł (tj. 41,2%). Wskaźnik kosztów akwizycji segmentu wzrósł w stosunku do roku poprzedniego o 0,4 p.p. i osiągnął wartość 54,4%;
• wyższe koszty administracyjne. Osiągnęły one wartość 31 mln zł i wzrosły w stosunku do minionego roku o 6 mln zł. Współczynnik kosztów administracyjnych liczony od składki zarobionej netto spadł o 2,2 p.p. i wyniósł 14,3%. 

Wynik na ubezpieczeniach segmentu Ukraina (w mln zł)

Kontrakty inwestycyjne

W sprawozdaniu skonsolidowanym kontrakty inwestycyjne ujmowane są zgodnie z wymogami MSSF 9.

Wyniki segmentu kontrakty inwestycyjne prezentowane są wg Polskich Standardów Rachunkowości, co oznacza, iż ujęte zostały m.in. składki przypisane brutto, wypłacone świadczenia oraz zmianę rezerw techniczno – ubezpieczeniowych. Kategorie te są eliminowane na poziomie skonsolidowanym.

Składki przypisane brutto pozyskane z kontraktów inwestycyjnych w 2019 roku spadły o 5 mln zł (-12,5%) w porównaniu do 2018 roku, do poziomu 35 mln zł. Zmiany te wynikały przede wszystkim ze spadku poziomu wpłat na rachunki IKZE, po wycofaniu tego produktu z oferty. 

Dochody z działalności lokacyjnej w segmencie kontraktów inwestycyjnych poprawiły się w stosunku do ubiegłego roku o 30 mln zł głównie w efekcie lepszej stopy zwrotu IKZE oraz funduszy w produkcie unit-linked w kanale bancassurance. 

Koszt odszkodowań i świadczeń ubezpieczeniowych wraz ze zmianą stanu innych rezerw techniczno-ubezpieczeniowych netto wzrósł r/r o 27 mln zł do poziomu 42 mln zł przede wszystkim na skutek różnicy w wyniku z działalności lokacyjnej w produktach unit-linked opisanej powyżej. 

W segmencie kontraktów inwestycyjnych nie jest prowadzona obecnie aktywna akwizycja umów.

Koszty administracyjne wyniosły 4 mln zł i uległy obniżeniu rok do roku jako konsekwencja malejącego portfela umów w tym segmencie. 

Wynik operacyjny segmentu wyniósł 5 mln zł a jego zmiany są efektem obniżenia poziomu kosztów w konsekwencji spadku wielkości biznesu w tym segmencie. 

Wynik z działalności operacyjnej segmentu kontrakty inwestycyjne

Wskaźniki rentowności

Zwrot z kapitałów własnych przypadający jednostce dominującej (PZU) za okres od 1 stycznia 2019 roku do 31 grudnia 2019 roku ukształtował się na poziomie 21,2%, tj. poziomie istotnie przekraczającym poziomy osiągnięte przez cały rynek i przez głównych konkurentów (wg danych dla trzech kwartałów 2019 roku). Wskaźnik ROE był niższy o 0,9 p.p. od uzyskanego w poprzednim roku. 

Wskaźniki sprawności działania

Jednym z podstawowych mierników efektywności i sprawności działania firmy ubezpieczeniowej jest wskaźnik mieszany COR (Combined Ratio), liczony z racji swojej specyfiki dla sektora ubezpieczeń majątkowych i pozostałych ubezpieczeń osobowych (Dział II).

Wskaźnik mieszany Grupy PZU (dla ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych) utrzymuje się w ostatnich latach na poziomie zapewniającym wysoką rentowność. Również w 2019 roku wskaźnik utrzymał się na niskim poziomie 88,5%.

Wskaźniki sprawności działania w podziale na poszczególne segmenty zostały zaprezentowane w ZAŁĄCZNIK